Šta je Epidamnos? Da li ste upoznati sa tačnim značenjem ovog pojma?
Epidamnos je naziv antičkog grčkog grada osnovanog 627. godine pre nove ere, na teritoriji današnjeg albanskog grada Drača. Grad su podigli grčki kolonisti iz Kerkire i Korinta i predstavlja jednu od najstarijih naseobina u ovom području. Nije nimalo slučajno što su stari Grci izabrali baš ovu poziciju za osnivanje grada. Strateški gledano, geografski položaj je bio odličan za trgovinu, a to potvrđuje i savremeno doba.
Direktno na samom nalazištu drevnog grada Epidamnosa sagrađen je moderan grad Drač (Durrës), na oko 33 kilometara udaljenosti od Tirane. Pored toga što predstavlja najveću albansku luku na Jadranskom moru, Drač važi i za glavni turistički centar i popularnu destinaciju za letovanje u Albaniji. Dugačka peščana plaža, neobična lepota prirode, ali i brojni sportski i zabavni sadržaji privlače sve više turista da u ovom primorskom mestu provedu svoj letnji odmor.
Letovanje u Draču je dobar izbor za zaljubljenike u istoriju i bogato antičko nasleđe, upravo zbog brojnih spomenika iz drevne prošlosti kada je grad nosio ime Epidamnos.
Kako je Epidamnos dobio ime?
Epidamnos ili Epidamnus (grč: Ἐπίδαμνος) dobio je ime po junaku iz grčke mitologije Epidamnosu. On je bio otac Melise, koja je sa Posejdonom, bogom mora, dobila sina Dirahija ili Dirakinija. Zanimljivo je da je grad Epidamnos kasnije, u rimskom periodu vladavine, nosio naziv Dirakijum (u 3. veku pre nove ere). Na taj način, grad je dvaput pozajmio ime iz antičke tradicije – jednom je nazvan po Melisinom ocu, drugi put po sinu.
U 7. veku pre nove ere kada je i osnovan, rimski pesnik Katulus ga je nazvao Jadranskom tavernom.
Zanimljiva istorija Epidamnosa
Epidamnos se pominje u Aristotelovom delu „Politika“ nekoliko puta kao primer oligarhije. Naime, Epidamnosom je vladao magistrat, dok su zanatlije i trgovci potpuno bili isključeni iz vlasti. Nakon unutrašnjih sukoba, stvorena je vlada demokratskog tipa.
Prema starogrčkom istoričaru Tukididu, prognani oligarsi su se žalili Kerkiri, dok su demokrate tražile pomoć Korinta. Ovo je bio začetak sukoba između dva grada-osnivača Epidamnosa, koji se u istorijskim zapisima opisuje kao jedan od uzroka Peloponeskog rata. Nakon toga trgovina sa lokalnim Ilirima u gradu bila je zabranjena bez posredstva ovlašćenog agenta.
U 4. veku p.n.e. Epidamnos je bio deo kraljevina Kasandra i Pir, da bi ga u 3. veku p.n.e. preuzeli Rimljani i dali naziv Dirakijum. Pod rimskom vlašću grad je postao izuzetno važna i razvijena trgovačka luka. Odavde su Rimljani izgradili put do Soluna Via Egnatia, koji je povezivao rimsku Iliriju sa Makedonijom i Trakijom. U 4. veku nove ere grad je sravnjen zemljotresom i obnovljen na starim temeljima.
Bez obzira na to što su Rimljani promenili gradu ime, u spisima iz vizantijskog perioda i dalje se nalazi naziv „Epidamnos“. Primer je istorijsko delo Sinopsis, hronika iz 13. veka.
Epidamnos danas
Tragovima antičkog Epidamnosa mogu krenuti svi koji posete albanski grad-luku Drač. Podeljen na dva dela – moderni i stari, Drač ili Durrës danas predstavlja omiljeno letovalište u ovom delu Jadrana. Osim toga što je jedan od najznačajnijih turističkih centara u zemlji, smatra se vodećim ekonomskim i privrednim centrom, uz prestonicu Tiranu.
Letovanje u Draču poslednjih godina postaje sve popularnije, kako zbog bogate ponude zabavnih i sportskih sadržaja, tako i zbog pristupačnih cena i nestvarno lepog prirodnog okruženja. Dugu gradsku peščanu plažu karakteriše sitan beli pesak, kristalno čisto more i plićak, pa je izuzetno pogodna za porodični letnji odmor sa decom.
Drač ima mnogo da ponudi i mladima koji letovanje zamišljaju kao pustolovinu i celodnevni provod – od dnevnih žurki na plaži, preko živog i uzbudljivog noćnog života u klubovima. Veliki broj hotela, restorana, barova, kafića čini ovo letovalište idealnim za sve uzraste.
A za sve koji vole da osim u more zarone i u prošlost – u Draču postoje brojna arheološka nalazišta i kulturno istorijski spomenici koji vraćaju u doba Epidamnosa. U velikom Arheološkom muzeju nalaze se brojni artefakti iz starogrčkog, helenstičkog perioda, kao i iz rimskog i vizantijskog vremena. Naročito je intrigantna kolekcija figurina boginje ljubavi Afrodite u različitim dimenzijama, koja dokazuje da je Drač bio jedan od centara kulta ove boginje politeističke starogrčke religije.
Još jedno vredno svedočanstvo o bogatstvu antičkog Epidamnosa nalazi se u Nacionalnom istorijskom muzeju u Tirani. U pitanju je mozaik „Lepotica Drača“, iz 4. veka p.n.e. koji je otkriven 1918. godine. Kao najznačajniji i najstariji mozaik pronađen na teritoriji Albanije prenesen je iz Drača u Tiranu 1982. godine.
Za razliku od prvih meštana na ovoj teritoriji, stanovnici modernog Drača ne govore grčkim već albanskim jezikom. Ipak, kao i u doba kada se zvao Epidamnos, ovaj grad je danas sinonim za trgovinu, bogat i uzbudljiv život.
