Šta je to srez?
Manja upravno teritorijalna jedinica naziva se srez.
Najčešće se ovaj pojam koristio za vreme bivše Jugoslavije, premda je srez predstavljao (ili kotar kako se još nazivao) drugostepenu jedinicu lokalne samouprave ili manju upravno-teritorijalnu jedinicu. Srez se nekada sastojao od više gradskih ili seoskih opština. Znači srez se može odrediti i kao teritorijalna jedinica koja je bila iznad opštine a manja od pokrajine.
I uprava sreza je imala svoju hijerarhiju. Naime, na čelu sreza se nalazio sreski načelnik i bio je predstavnik državne uprave tog sreza. Na primer, u jednoj arhivi Paraćinske biblioteke stoji dokument o jednom veoma hrabrom sreskom načelniku Svetoliku Dragačevcu po kojem je jedna ulica u ovom gradiću dobila ime. On je bio prvi srpki penzionisani sreski načelnik koji je Adolfu Hitleru poslao pismo puno kritike i oštrih reči, te je takvu hrabrost naravno platio glavom, pa je 9. aprila uhapšen od strane centralne nacističke stranke NSDAP iz Berlina.
Inače, srez je oblik uređenja koji je bio praktikovan u Kraljevini Srbiji, zatim u Kraljevini Jugoslaviji, potom u FNRJ i najzad u SFRJ. Srezovi se ukidaju 1965. godine od kada se ne praktikuju kao upravne jedinice, jedino se koristi naziv pri katarskim evidencijama vrsta zemljišta, poput katarskog sreza.
Takođe, interesantno je da se i u Rusiji koristio srez, češće pod nazivom ujez (na ruskom уезд). Označavao je nižu teritorijalnu jedinicu od gubernije a sastavljen je bio od nekoliko seoskih opština pod nazivom volosti. U Rusiji sreski načelnik ili administrativno-policijsku vlast činio je takozvani ispravnik.
