Šta je to dizartrija?
Poremećaj govora koji se ispoljava u smetnjama u stvaranju glasova naziva se dizartrija.
Reč dizartrija (grč. Δυσαρθρία) grčkog je porekla i koristi se za medicinski poremećaj govora usled oštećene artikulacije glasova. Po definiciji dizartrija označava neurogenic poremećaj govora u čijoj su osnovi smetnje u mišićnoj kontroli koje su prouzrokovane oštećenjem centralnog nervnog sistema.
Dizartrija je obično posledica piramidnih lezija ili bolesti ekstrapiramidnih puteva, a može se javiti i zbog cerebralne paralize, multiple skleroze, šloga, povrede mozga, tumora, dugotrajnog konzumiranja alkohola ili droga kao i zbog Parkinsonove bolesti. Kod mlađih osoba dizarterija može nastati i psihogeno kao oblik profesionalne neuroze. Oboleli od dizarterije imaju potpunu ili delimičnu paralizu mišića jezika, slabost ili inkoordinaciju mišića jezika, usana i nepca.
Kada određena osoba dizartrično govori to znači da ona priča usporeno, spazmatično, prilično nerazgovetno, slabo artikulisano, bez kontrolisanja jačine i visine glasa, a kod obolelih postoje i problemi sa žvakanjem i gutanjem hrane.
Dizartiju dijagnostikuje logoped ispitivanjem funkcije organa respiracije, fonacije, artikulacije i rezonacije, koji odmah potom vrši sva potrebna ispitivanja kako bi otkrio uzrok nastajanja, a samim tim i najadekvatnije metode za lečenje dizartrije. Da bi se lečila dizartrija mora se lečiti i osnovna bolest koja je prouzrokovala istu. Lečenje same dizartrije nije puno zahtevno i podrazumema uglavnom vežbe artikulacije i glasa. Te vežbe se odnose na pokretljivost govornih organa, pravilnog govornog disanja, odgovarajućeg tempa i ritma govora i pravilne intonacije glasa.
Bitno je istaći razliku između apraksije govora i dizartrije. Pa tako kod dizartrije greške su konzistentne i predvidljive, za raliku od apraksije. Pored toga razlikuju se i po tome što kod apraksije govora postoji odsustvo mišićnih slabosti govora. Iz navedenog možemo zaključiti da dizartrija predstavlja poremećaj planiranja produkcije govornih glasova zbog oštećenja neuromišićnog prenosa impulsa, dok je apraksija poremećaj sekvencioniranja govornih glasova.
Dva su osnovna tipa dizartrije: stečena i razvojna. Stečena dizartija označava neuromotorni poremećaj govora koji je izazvan oštećenjem strukture centralnog ili perifernog motornog neurona različite etiologije, dok razvojna predstavlja motorni poremećaj govora koji se javlja još u ranom detinjstvu i to kao posledica razvojne nezrelosti mozga.
