Šta znači reč proporcionalnost?
Drugi naziv za proporcionalan je srazmeran.
Često se pojam proporcionalnosti upotrebljava kada želimo da izrazimo da su neka dva predmeta slična, pa kažemo da su proporcionalno jednaka, na primer po svojim dimenzijama ili sastavu.
Pojam proporcionalnosti se koristi kako u matematici tako i u pravnim naukama, arhitekturi ali i u politici.
Na primer, u međunarodnom pravu načelo proporcionalnosti (kao opšto načelo EU) obavezuje institucije Evropske unije da čuvaju proporcionalnost između ciljeva koje treba postići i sredstava koje se mogu koristiti za njihovo postizanje. Takođe, kada su joj na raspolaganju različiti oblici delovanja a ukoliko je rezultat isti Evropska unija mora, prema načelu proporcionalnosti, da sledi pristup koji ostavlja najveću slobodu državama članicama kao i pojedincima.
Drugim rečima pojam proporcionalnosti se još određuje kao jednaka razmera, jednakost odnosa, odnosno srazmera.
Dalje u matematici dve varijable (promenljive) su proporcionalne ako je promena jedne praćena promenom druge.
Još od stare Grčke važi izraz „čovek kao merilo stvari“. Tako se u arhitekturi još od tog vremena koriste čovekove dimenzije kao proporcionalne veličine za izgradnju kuća, prostorija, stubova i tome slučno. Na primer, vrata moraju biti proporcionalna, moraju svojom visinom odgovarati prosečnoj visini osoba koja će ta vrata koristiti, tj. prolaziti kroz njih. Tako i žlebovi na stubovima grčkih hramova imaju širinu ljudskih leđa, jer su se ljudi koji su se okupljali oko hramova mahom oslanjali na ove stubove ne bili se malo odmorili.
