Ko su bili pretorijanci?
Vojnici starorimskih careva nazivaju se pretorijanci.
Antičko doba je poznato po pretorijancima, odnosno pripadnicima telesne garde vojnih zapovednika koji su se isticali za vreme građanskih ratova, ali i za vreme carevine kada su predstavljali carevu vojsku.
Pretorijanci su bili veoma brojna garda. Za vreme cara Tiberija pretorijancima je rastao uticaj tako da je zapovednik pretorijanaca dostigao do mesta glavnog carevog savetnika.
Uvek se pozivamo i na etimologiju kako bi istakli poreklo neke reči. Tako ime pretorijanac potiče od latinske reči preator u značenju starešina, poglavar, vojvoda ili načelnik.
Svesni svoje moći pretorijanci su ne retko bili glavni nosioci dvorskih prevrata, te su ubijali i same careve i zastrašivali svakog svojim nasiljem i obešću. Zato i ne čudi što mnogi ovaj pojam vezuju za vladavinu vojske.
Služeći se svojom moći svojevoljno su postavljali careve sve do 312. godine kada je car Konstantin I ukinuo postojanje pretorijanskih kohorti (legija).
Prema tome i ovaj pojam se počeo koristiti u svakodnevnom govoru u prenesenom značenju asocirajući na bilo kakvu potporu ili podršku nasilničkoj vladavini.
Interesantno je da je u starom Rimu pretor prvobitno bio naziv za konzula u funkciji vojskovođe. Za vreme Rimske republike većina vojnih zapovednika je imala svoju ličnu gardu, takozvanu cohos praetoria.
Takođe, običaj je bio da pretorijanci prate cara i članove njegove porodice dok su bili u Rimu i kada bi krenuli van grada.
Služba jednog pretorijanca trajala je oko 12 godina, bili su dobro statuirani, primali su visoku platu ali i velike darove.
