Arbitar

Pinterest LinkedIn Tumblr +

Arbitar

Za arbitra se kaže i da je arbiter elegantiarum ili prepisivač elegancije, otmenosti, ponašanja i ukusa. Ali arbitar može biti i određeni posrednik u datim situacijama.

Pojam arbitar potiče od latinskog glagola arbitrari koji znači presuđivati kao izabrani sudija. Tako sama reč arbitar je sinonim za izabranog sudiju, sudiju u nekom sporu ili najmerodavnija ličnost u određenim spornim pitanjima iz raznih oblasti (umetnost, moda, književnost i td.). Zato se i tumači na razne načine s obzirom na kontekst i oblast.

U ekonomiji arbitraža je deviznovalutna radnja po kojoj se vrši razmena jedne valute za drugu valutu, a po utvrđenom kursu za obe valute. Dok u politici arbitraža je radnja (mehanizam donošenja odluka) kojom zavađene države rešavaju spor koji ne mogu drugačije da reše nego pomoću komisije u kojoj su pored predstavnika zavađenih strana i delegati neutralnih strana koji donose odluku nakon što čuju stavove obe zavađene strane.

Funkciju arbitra od početka 19. veka vrše različita tela i pojedinci. To mogu biti jedinstveni arbitri (vladari, ugledni stručnjaci, diplomate, sudije i td.), mešovita veća za rešavanje sporova, arbitražni tribunali (nezavisni stručnjaci) i pokušaj organizovane arbitraže stvaranjem stalnog arbitražnog suda sa sedištem u Hagu.

Share.